W krajobraz historyczny województwa warmińsko-mazurskiego wpisane są cmentarze wojenne, mogiły zbiorowe i te pojedyncze ukryte w lasach. Tyle się mówi obecnie o patriotyzmie, a przecież od tego, jak zadbamy o groby tych ofiar zależeć będzie, czy następne pokolenia będą o nich pamiętać. Na ponad 300 cmentarzach i mogiłach zbiorowych na Warmii i Mazurach możemy odnaleźć ofiary wojen.
Opieka nad grobami i cmentarzami wojennymi na terenie województwa jest sprawowana przez wojewodę. Obowiązek ten nakładają na administrację rządową zarówno przepisy międzynarodowe jak i ustawy krajowe. Zadanie to jest wykonywane za pośrednictwem administracji samorządowej, do której należy bezpośredni dozór nad stanem grobów i cmentarzy wojennych oraz zawiadamianie wojewody w razie uszkodzenia grobu lub jakichkolwiek urządzeń na cmentarzu.
Dotacja zaplanowana w ustawie budżetowej na rok 2009 na utrzymanie cmentarzy wojennych na Warmii i Mazurach wynosiła 246.000 zł, natomiast w 2010 r. 221.000 zł. Obowiązek opieki nad nekropoliami wojennymi został powierzony, na mocy porozumienia, ogółem 54 gminom.
Niektóre gminy odpowiedziały na apel Wojewody i przeznaczyły na bieżącą konserwację cmentarzy wojennych środki własne. Z uwagi na fakt, że pozostające w dyspozycji wojewody środki finansowe nie pozwalają zabezpieczyć całkowitych potrzeb w zakresie prac remontowych i rewaloryzacyjnych, na wniosek wojewody warmińsko-mazurskiego, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa podjęła decyzję o dofinansowaniu w kwocie 117.200 zł działań inwestycyjnych w 2010 r. na 10 cmentarzach wojennych.
Stan utrzymania cmentarzy, kwater i mogił wojennych jest zadowalający, co potwierdzają kontrole i wizytacje obiektów. Na większości cmentarzy jest prowadzona systematyczna konserwacja. Planowane są także remonty cmentarzy, których realizacja uzależniona jest jednak od przyznanych środków finansowych z Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, współfinansowanych przez wojewodę. Jak wynika z napływających z gmin informacji, środki finansowe przyznawane na cele cmentarnictwa wojennego, pokrywają zapotrzebowanie gmin na poziomie 50%. Stąd w projekcie budżetu na 2011 r. zaplanowano blisko dwukrotnie wyższe środki finansowe w stosunku do bieżącego roku, tj. 400.000 zł.
Więcej: http://www.uw.olsztyn.pl/