Okiem fachowca – co o gospodarce odpadami komunalnymi wiedzieć powinien mieszkaniec gminy?

Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach obowiązuje od 1996 roku, ale obecny jej kształt od 01 lipca 2011 roku całkowicie zmienia sposób podejścia do gospodarki odpadami komunalnymi.

Ustawa nakłada na gminy obowiązki wynikające z prawa Unii Europejskiej, dotyczące osiągnięcia do 2020 roku:

– poziomu recyklingu co najmniej o 50% odpadów surowcowych (papier, metale, tworzywa, szkło),

– poziomu recyklingu co najmniej o 70% odpadów budowlanych.

– poziomu redukcji składowanych odpadów w ten sposób, że na składowiska nie może trafić więcej niż 35% wszystkich odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.

Do w/w poziomów recyklingu i redukcji Polska musi dochodzić stopniowo. Wskaźniki poziomu recyklingu i redukcji będą co roku monitorowane, a ich nie osiągnięcie wiązać się będzie z wysokimi karami finansowymi.

Celem wprowadzenia takiego sposobu gospodarowania odpadami komunalnymi we wszystkich krajach europejskich jest:

– ochrona ziemi i wody jako środowiska naturalnego,

– wykorzystanie ponowne odpadów jako surowców wtórnych,

– wykorzystanie alternatywnych źródeł energii,

– oszczędność zasobów naturalnych przyrody.

W ramach powyższego ustawa nakłada na gminy obowiązek utrzymania czystości i porządku jako zadanie własne gminy,  a w tym między innymi w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi:

– zapewnienie odbioru od mieszkańców odpadów komunalnych,

– utworzenie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych,

– wybudowanie regionalnych zakładów do przetwarzania odpadów,

– utrzymanie tych zakładów.

Mieszkańcy gminy, jako właściciele nieruchomości, mają obowiązek:

– wyposażyć swoje nieruchomości w pojemniki i utrzymywać je w odpowiednim stanie,

– ponosić na rzecz gminy opłatę miesięczną za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Rada gminy, w drodze uchwały dokonuje wyboru metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustala wysokość takiej opłaty wyrażoną w złotówkach. Rada gminy określi niższe stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, jeżeli odpady komunalne są zbierane i odbierane w sposób selektywny.

Ustawa przewiduje następujące metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami:

– od liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość, albo

– od ilości zużytej wody z danej nieruchomości, albo

– od powierzchni lokalu mieszkalnego.

Z pobranych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina pokrywa koszty funkcjonowania całego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, które obejmują:

– koszty wybudowania zakładu do przetwarzania odpadów (amortyzacja, kredyty),

– koszty funkcjonowania zakładu unieszkodliwiania odpadów (energia, ciepło, woda i ścieki, paliwa, materiały eksploatacyjne, remonty, podatki i opłaty, wynagrodzenia i świadczenia pracownicze; koszty te są pomniejszane o dochody zakładu ze sprzedaży surowców wtórnych odzyskanych z odpadów komunalnych),

– koszty odbierania, zbierania i transportu odpadów komunalnych z nieruchomości (koszty firm przewozowych transportujących odpady od mieszkańców do zakładu, które są wybrane przez gminę w drodze przetargu),

– koszty wybudowania i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (Punkty Dobrowolnego Gromadzenia Odpadów w zakładzie i na stacjach przeładunkowych),

– koszty obsługi administracyjnej systemu gospodarki odpadami na terenie gminy (naliczanie, kontrola, ewidencja opłat, decyzje administracyjne, egzekucja zaległości, ewidencja podmiotów funkcjonujących w systemie gospodarki odpadami, sprawozdawczość, działania informacyjne i edukacyjne).

Tak ustalony sposób pokrywania kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w gminie, spowoduje, że wszyscy  mieszkańcy gminy będą płacić stałą opłatę miesięczną i tym samym nie będą zainteresowani, aby:

– wywozić śmieci do lasów lub na dzikie składowiska, albo

– podrzucać odpady sąsiadom na posesje lub do ich pojemników, albo

– palić w piecach odpady z folii, tworzyw, gumy.

————————————————————-

Regulacje prawne dotyczące tematu:

Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 1996 Nr 132 poz. 622 z późn. zm.)

Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia następujących dyrektyw unijnych:

1)  dyrektywy  91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 r. dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych (Dz. Urz. WE L 135 z 30.05.1991, str. 40, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, str. 26);

2)  dyrektywy  Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów (Dz. Urz. WE L 182 z 16.07.1999, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 4, str. 228);

3)  dyrektywy  2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej nie-które dyrektywy (Dz. Urz. L 312 z 22.11.2008, str. 3-30).

Krzysztof Wiloch