List do TVN

Szanowna Redakcjo!

Czy interesuje Was temat, że zabierają mazurskie sądy na Podlasie?

Wbrew opinii samorządów wyrażanych w wielu stanowiskach, posłów i senatorów z województwa Warmińsko-Mazurskiego, Marszałka województwa W-M, powiatowych i regionalnych struktur Platformy Obywatelskiej, wielu stowarzyszeń z regionu EGO, mieszkańców jak i samych pracowników Sądu Rejonowego w Ełku Minister Sprawiedliwości ręką swego wiceministra  w dniu 10 marca 2011 roku podpisał dwa rozporządzenia: jedno zmieniające rozporządzenie w sprawie utworzenia sądów pracy i sądów ubezpieczeń społecznych i drugie zmieniające zarządzenie w sprawie sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz ustalenia ich siedzib i obszarów właściwości.

Efekt tych rozporządzeń to od 1 kwietnia 2011: sądy rejonowe z Ełku i Olecka przechodzą z właściwości sądu okręgowego w Olsztynie do sądu okręgowego w Suwałkach oraz likwidacja w Ełku zamiejscowego X Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w Olsztynie.

W końcu ministerstwu udało się zrobić to co próbowało już wielokrotnie wcześniej. Powód według mnie to ratowanie za wszelką cenę Sądu Okręgowego w Suwałkach, który obejmuje tylko trzy sądy rejonowe w Suwałkach, Sejnach i Augustowie.

Nie bierze się pod uwagę żadnych argumentów ze strony samorządów tylko narzuca się swoje zdanie pomimo wielokrotnych naszych protestów. Mało tego nie odpowiada się samorządom. Minister  raz odpowiedział samorządom pismem z dnia 25.02.2011 przepisując swoją argumentację z uzasadnienia do projektów rozporządzeń i nie odnosząc się do naszych argumentów. Kończąc to pismo dał nam nadzieję, że oba projekty są nadal w fazie konsultacji i dopiero ich zakończenie pozwoli na wypracowanie ostatecznych rozwiązań. Jednak już dwa tygodnie potem oba rozporządzenia niekorzystne dla nas zostały podpisane.

Czuję się źle wiedząc, iż stanowiska samorządów i parlamentarzystów nie zostały wysłuchane. Pytam się czy ze strony samorządów podlaskich były takowe?

Przytoczę tu kilka argumentów przemawiających za pozostawieniem dotychczasowej struktury sądów w naszym regionie.

• Zmiana właściwości terytorialnej Sądu Okręgowego w Olsztynie i w Suwałkach dokonana w 2001 roku była poprzedzona konsultacjami i  obejmowała w zasadzie wszystkie te uwagi, które aktualnie mają przemawiać za kolejną zmianą właściwości. Decyzja o nowym przyporządkowaniu sądów podjęta w 2001 roku została utrwalona przez okres 10 lat w strukturach organizacyjnych i sposobie funkcjonowania jednostek okręgu olsztyńskiego. Należy zwrócić uwagę, że planowana zmiana naruszy wypracowane dotychczas utrwalone rozwiązania oraz wymagać będzie reorganizacji wewnętrznej sądów rejonowych, co pociągnie za sobą w niektórych przypadkach duże zmiany oraz narazi budżet Państwa na bardzo poważne koszty, czego w obecnym jakże trudnym dla budżetu Państwa czasie nie można lekceważyć, a wręcz jako nakaz chwili należy traktować szczególnie oszczędnie  – po to wszak likwiduje m.in. wydziały pracy.
• Nadal powinna być utrzymana zgodność obszarów sądów okręgowych z podziałem administracyjnym kraju. Postulowane zmiany spowodują znaczne koszty, jakie poniesie resort sprawiedliwości na przystosowanie jednostek do zmian, które ewentualnie musiałyby nastąpić. Wydaje się, że priorytetem rządu jest między innymi obniżanie kosztów funkcjonowania administracji, a proponowane zmiany pociągają za sobą olbrzymie koszty finansowe. Wspomnieć wypada też o dezorientacji społeczeństwa w ramach województwa. Czy Pan minister ma na myśli dokonanie także zmian w granicach administracyjnych naszego państwa?
• Proponowane zmiany nie są logiczne. Wymiar sprawiedliwości powinien być sprawny, oszczędny. Powinien być blisko społeczeństwa, któremu służy.
• Na uwagę zasługuje również fakt, że brak jest skarg i protestów lokalnego społeczeństwa, które od 10 lat akceptuje istniejący stan rzeczy i  jest w pełni zadowolone z obecnej formy działania Wymiaru Sprawiedliwości na tutejszym terenie.
• Ogromnym dobrodziejstwem dla mieszkańców Ełku, Olecka, Giżycka ( oceniam że obejmuje on swym zasięgiem około 300 000 mieszkańców) było utworzenie X Zamiejscowego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych w Ełku, zwłaszcza dla ludzi starszych i chorych. Załatwia on ponad 800 spraw rocznie, co jest niezmiernie ważne dla ludzi biednych, dla których kupienie nawet biletu autobusowego komunikacji miejskiej jest czasami wielkim problemem. W ten sposób mają oni łatwy dostęp do Sądu. Do Suwałk nie będą jeździć, bo ich nie będzie stać. Wywoła to ogólne niezadowolenie społeczne. Mieszkańcy bardzo sobie chwalą wielką kulturę i rzetelność oraz szybkość w załatwianiu ich życiowych spraw przez X Zamiejscowy Wydział Ubezpieczeń Społecznych w Olsztynie.
• Idąc dalej skoro już Ministerstwo Sprawiedliwości ma dokonywać reorganizacji sądownictwa w naszym regionie to chcielibyśmy przedstawić kilka argumentów za stworzeniem Wydziałów Zamiejscowych w Ełku Sądu Okręgowego w Olsztynie. Powtarzam w Ełku a nie w Suwałkach. Jeżeli spojrzymy na mapę Polski to od razu rzuca się w oczy, że to właśnie Ełk a nie Suwałki powinny być regionalnym centrum dla sądownictwa. Nie potrzeba wtedy utrzymywać sztucznie sądu okręgowego w Suwałkach tylko takowy umieścić w Ełku z właściwością na sądy rejonowe w Suwałkach, Sejnach, Augustowie, Olecku, Giżycku, Piszu i Ełku. Ełk idealnie leży w środku tego koła. Ale kto patrzy na mapę.
• Od czterech lat nasze samorządy wraz z władzami województwa  Warmińsko – Mazurskiego starają się budować silną pozycję naszego powiatu i miasta w tym województwie. Ełk jest trzecim największym po Olsztynie i Elblągu ośrodkiem zarówno przemysłowym, gospodarczym, administracyjnym, naukowym i kulturalnym w tym regionie. Dzięki staraniom samorządów i naszych posłów udaje się nam utrzymać tą pozycję. A wyniki wyborów do sejmu, do europarlamentu i prezydenckich pokazują kto zdobywa tu coraz większe poparcie.

Nie pomaga nam w tym, a wręcz przeszkadza, działanie Ministerstwa Sprawiedliwości, które chce oderwać subregion ełcki z obszaru właściwości Sądu Okręgowego w Olsztynie i przenieść w obszar podlaski. Dzieje się tak pomimo negatywnych opinii wyrażanych przez naszych mieszkańców głosem swoich samorządów czy też nawet Krajowej Rady Sądowniczej.

• Dla istnienia wymiaru sprawiedliwości niezależnie od jego modelowego lub realnego wyrazu niezbędne jest harmonijne zespolenie odpowiednich struktur, podmiotów i zasad. Zasadą w Polsce jest że Sądy Okręgowe zakresem swojego działania obejmują terytorium województwa. Sądy Apelacyjne zakresem swojego działania obejmują terytorium kilku województw. Sąd Najwyższy zajmuje się wykładnią prawa, opiniowaniem projektów ustaw, udzielaniem odpowiedzi na zapytania prawne sądom w toczących się sprawach. I tak właśnie to działa na naszym terenie, a stabilność organów Państwa daje obywatelom poczucie bezpieczeństwa.
• Połączenia komunikacyjne, pomimo różnic w odległościach pomiędzy przedmiotowymi Sądami Rejonowymi a Olsztynem i Suwałkami, nadal dogodniejsze i  korzystniejsze są z Olsztynem. Do Olsztyna z Ełku jest obecnie 6 połączeń kolejowych i autobusowych w godzinach dogodnych i umożliwiających załatwianie spraw urzędowych w Olsztynie, a do Suwałk nie ma żadnego połączenia kolejowego ,jedynie 3 autobusowe, które w warunkach długotrwałej zimy na tym terenie nie dają możliwości terminowego dotarcia na rozprawę sądową. Układ komunikacyjny Warmii i Mazur nakierowany jest przecież na Olsztyn, nie Suwałki.
• Istnieje silny związek historyczny Warmii i Mazur. Jest to argument, który niejednokrotnie był przytaczany i podnoszony przy próbach przeniesienia tutejszych sądów tj. Ełku i Olecka w struktury organizacyjne Sądu Okręgowego w Suwałkach i respektowany przez nasz Rząd. Zupełnie niezrozumiałym w odczuciu społecznym jest zmiana tego stanowiska przez projektodawców proponowanych zmian.
• Przystosowanie obecnie działających rozwiązań informatycznych lub opracowanie i wdrożenie nowych rozwiązań, umożliwiających przyłączenie do Sądu Okręgowego w Suwałkach wymaga ogromnych nakładów finansowych oraz spowoduje duże zakłócenia w pracy Sądu Rejonowego w Ełku na wiele miesięcy. Stworzenie obecnie działającego systemu informatycznego łączącego wszystkie sądy okręgu olsztyńskiego wymagało ogromnego nakładu pracy wszystkich informatyków sądów okręgu olsztyńskiego i było realizowane w latach 2006 – 2010. Nie da się przewidzieć ile czasu  zajęłoby i jakie pociągnęłoby koszty finansowe przyłączenie Sądu Rejonowego w Ełku do systemu informatycznego Sądu Okręgowego w Suwałkach. Koszty przenumerowywania informatycznego kilkudziesięciu tysięcy  ksiąg wieczystych, zawiadomienia o tym właścicieli, banków, komorników, samorządów i innych podmiotów, których prawa tam wpisane dotyczą,  będą też  ogromne. Odprawy dla zwalnianych pracowników w X Zamiejscowego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w Olsztynie również są niepotrzebnym wydatkiem. Nadto koszty delegacji sędziów dojeżdżających codziennie do Olsztyna są również zbyteczne. W wyniku proponowanych zmian organizacyjnych kilkunastu sędziów Sądu Okręgowego w Olszynie stanie się zbędnych, a trzeba będzie im płacić  pensje.  Tymczasem w Sądzie Okręgowym w Suwałkach trzeba będzie zatrudnić nowych sędziów lub delegować sędziów z innych sądów, co wymaga również poniesienia kosztów.
• Sądy w Suwałkach mieszczą się w budynku Sądu Okręgowego i w trzech innych miejscach. Nie jest wykluczone, że po proponowanych zmianach organizacyjnych i po zatrudnieniu nowych pracowników za kilka miesięcy zaistnieje konieczność wybudowania nowego budynku. W tym roku rusza budowa budynku Sądu Rejonowego w Olecku jako inwestycji Sądu Okręgowego w Olsztynie, co pociągnęło za sobą znaczne koszty przygotowania tej inwestycji, czy one mają przepaść lub zostać zmarnowane.

Wszystkie wyżej przytoczone argumenty przemawiają za pozostawieniem Sądu Rejonowego w Ełku i Olecku w strukturach organizacyjnych Sądu Okręgowego w Olsztynie i nie zachodzi jakakolwiek potrzeba zmian w tym zakresie.

Mając powyższe na uwadze jesteśmy za utrzymaniem dotychczasowej właściwości Sądu Okręgowego w Olsztynie jako Sądu II instancji dla Sądu Rejonowego w Ełku. Wnosimy także aby Ministerstwo Sprawiedliwości wysłuchało naszym argumentów za utworzeniem w samym Ełku Wydziałów Zamiejscowych w Ełku Sądu Okręgowego w Olsztynie.

Przytoczone argumenty nie są tylko i wyłącznie moimi przemyśleniami. Powstały w ramach szerokiej dyskusji jaka przewinęła się tu w Ełku i w naszym województwie. Ja je tylko zebrałem i Państwu przedstawiam.

Może to Państwa zainteresuje i spowoduje, iż zechcecie nam pomóc w naszych staraniach.

Włodzimierz Szelążek

Radny Rady Powiatu Ełckiego i członek zarządu powiatu

Mój komentarz

Pisałem o tej sprawie 15 lutego – Placówka Sądu Rejonowego w Ełku zmieni przynależność organizacyjną. Wówczas napisałem jaka jest według mnie prawdziwa przyczyna tej zmiany. Może tylko jako uzupełnienie podam nazwiska: szef gabinetu politycznego ministra sprawiedliwości – Marcin Giedrojć (pochodzi z Suwałk), Prezes Sądu Apelacyjnego w Białymstoku – Bogusław Janusz Dobrowolski (Augustów), Zastępca Dyrektora Biura Analiz i Etatyzacji Sądownictwa Powszechnego – Krzysztof Petryna (podobno też Suwałki).